Zo maak je een warmteverliesberekening voor bestaande bouw

Om een woning optimaal en efficiënt te verwarmen is het belangrijk om een verwarmingssysteem op de juiste manier te dimensioneren. Hier is een warmteverliesberekening voor nodig. De berekening bepaalt het vermogen (bijvoorbeeld 8kW) dat nodig is om een gebouw of woning het hele jaar door warm te houden.

Deze berekening maak je op basis van de bouwplannen van het gebouw én de gebruikte isolatiematerialen. Bij bestaande gebouwen is deze informatie vaak beperkt of niet beschikbaar. Je kan echter ook een goede warmteverliesberekening maken op basis van het gekend verbruik.

Voorbeeld berekening:
-Bouwjaar woning: 1985
-Aantal bewoners: 3
-Verbruik gas: 2500 m³ per jaar 
-Verwarmingssysteem: niet condenserende cv-ketel

In 1 m³ zit 9,77 kWh, dus de som is 2500 x 9,77 = 24425 kWh per jaar. Nu moet je te weten komen hoeveel energie er gebruikt is voor het verwarmen  van de woning én voor het gebruik van het warm tapwater.
Stel dat elke bewoner ongeveer 1000 kWh energie per jaar verbruikt voor het opwarmen van warm tapwater. Dan krijg je voor de energie die gebruikt is voor het verwarmen van de woning dus 24425 - (3 x 1000) = 21425 kWh.

Er wordt verwarmd met een oudere, niet condenserende ketel en deze heeft een rendement van ongeveer 75%. Dit wil zeggen dat er 25% verlies is en dit breng je dan ook in mindering. Zo krijg je (21425 x 75) / 100 = 16069 kWh en dit is de energie die echt effectief gebruikt is voor het verwarmen van de woning.

Het aantal draaiuren (uren dat de verwarmingsinstallatie heeft aangestaan) is afhankelijk van het bouwjaar (bepaalt hoe goed het gebouw geïsoleerd is) en het jaar waarin het verbruik werd opgemeten (bepaalt hoe koud de winter was). Voor een woning gebouwd in 1985 waarvoor het verbruik werd opgemeten in 2022 ligt het aantal draaiuren rond de 1800.

Dan deel je de kWh door het aantal uur om zo op de kW uit te komen. Hier krijg je dan 19069 / 1800 = 8.93 kW. Je deelt dus het energieverbruik over het hele jaar door het aantal uren waarin dit verbruikt werd en zo krijg je het vermogen dat het gebouw nodig heeft om goed warm te blijven.

Dit blijft echter een inschatting en daarom neem je meestal 10% marge. Uiteindelijk kom je dan uit op 8.93 x 1.1 = 9.82 kW.

• Deze berekening is een ander soort berekening dan een standaard warmteverliesberekening (ISSO 51, 53, 57). In een typische warmteverliesberekening wordt bepaald hoeveel vermogen je nodig hebt om op het koudste moment van het jaar (-10 °C) de volledige woning op te warmen naar de gewenste temperatuur.
  Maar, de meeste mensen verwarmen niet altijd hun volledige woning. Radiatoren in de slaapkamer staan immers vaak uit. Als er gerekend wordt op basis van het gekend verbruik, zoals hierboven, kom je meestal op een lager vermogen uit dan bij een standaard warmteverliesberekening.
• Als er een berekening gemaakt wordt op basis van een gekend verbruik is het belangrijk dat hetzelfde aantal mensen in het gebouw blijft wonen. Stel dat een woning verkocht wordt en er eerst een ouder echtpaar in woonde en de nieuwe bewoners een gezin met drie kinderen zijn, dan kun je het verbruik van de vorige bewoners niet gebruiken om het nodige verwarmingsvermogen van de nieuwe bewoners te bepalen. 
• Het gebouw moet ook in dezelfde staat blijven. Als er extra geïsoleerd wordt kun je het verbruik van voor de renovaties niet gebruiken voor het verwarmingsvermogen dat nodig is na de renovaties.

Een voorbeeld van bovenstaande berekening ziet er in de softwaretool Heat-Box zo uit.

Heat-Box is een software tool die gebruikt wordt voor het maken van onder andere warmteverliesberekeningen. In Heat-Box kun je het nodige verwarmingsvermogen bepalen op basis van een gekend verbruik. Het aantal draaiuren wordt hier dan ook meteen correct ingeschat op basis van het bouwjaar van de woning en het aantal graaddagen van het jaar waarin het verbruik werd opgemeten.

Bekijk hoe Heat-Box werkt als er geen gekend verbruik, maar wel adres is.

Benieuwd geworden? Als klant van Technische Unie maakt u 1 maand gratis gebruik van Heat-Box. Bent u daarna nog steeds enthousiast? Dan ontvangt u het eerste jaar 20% korting op het Heat-Box abonnement. Gebruikers van een EASY & PRO-account krijgen daarnaast ook een rapport op maat met eigen logo en huisstijl.