De zomers worden steeds warmer en daardoor neemt ook de temperatuur in gebouwen toe. Je kunt de warmte buitenhouden door met zonwering of door bomen rondom het gebouw te planten. Als dat niet mogelijk of niet voldoende is, kun je een koelinstallatie plaatsen. Maar hoe kies je dan de juiste koelinstallatie?
ZO MAAK JE EEN KOELLASTBEREKENING
Condenserende koeling of niet-condenserende koeling?
Als de lucht in een ruimte afkoelt, kan de temperatuur van de lucht onder het dauwpunt zakken en ontstaat er condenswater. Dit gebeurt bijvoorbeeld in een airco binnenunit. Het condenswater wordt dan via een natuurlijke afvoer of condenspomp afgevoerd. Het voordeel hiervan is dat je lucht tot een lage temperatuur kunt afkoelen en dat je dus op een ‘krachtige’ manier gaat koelen. Dit wordt ook wel ‘diepkoelen’ genoemd.
Koel je met vloerverwarming of met een klimaatplafond, dan kun je de temperatuur van het water dat door deze systemen vloeit niet laten afkoelen onder het dauwpunt. Dit kan niet omdat er anders waterdruppels op de vloer komen en dat is natuurlijk niet goed voor de vloer. Dit noemen we niet-condenserend koelen en hier kun je iets minder krachtig mee koelen dan met een airco unit.
Voorkoelen
Het voordeel van vloerverwarming, wandverwarming of een klimaatplafond is dat deze systemen wel heel efficiënt werken in combinatie met een warmtepomp. Door een warmtepomp aan te sluiten op de vloerverwarming, kun je naast verwarmen ook koelen in de zomer. Je kunt ook gaan ‘voorkoelen’. Dit wil zeggen dat de thermische massa van de vloer al afgekoeld wordt naar een lagere temperatuur voordat de zon ’s morgens opkomt. Als de zon dan begint te schijnen op de vloer, gaat deze eerst alle energie van de zon opnemen voordat ook de lucht in de ruimte warm wordt. Op deze manier kun je dus ook via het koelen met vloerverwarming de temperatuur in de ruimtes voor een groot deel van de dag laag houden.
Wat is van invloed op het nodige koellastvermogen?
Op een warme zomerdag stijgt de temperatuur door de volgende energiebronnen:
- zon die naar binnen schijnt
- mensen en toestellen die warmte afgeven
- transmissie van warmte door de muren, vloeren, daken en ramen
- warme lucht die binnenkomt via het ventilatiesysteem of door het openen van deuren en ramen
In vergelijking met verwarming is de impact van de transmissie door muren, vloeren, daken en ramen relatief klein. Dit komt omdat het temperatuurverschil tussen binnen (21 °C) en buiten (-5 °C) bij verwarming groot is. Bij koeling willen we binnen bijvoorbeeld maximaal 26 °C toelaten terwijl het buiten 35 °C is. Het temperatuurverschil is dan 35 °C – 26 °C = 9 °C en dit is veel kleiner dan bij een warmteverliesberekening (21 °C – -5 °C = 26 °C).
Veruit de belangrijkste bron van opwarming is de zon en deze willen we dus zoveel mogelijk buiten houden. Andere belangrijke bronnen zijn mensen en toestellen.
Hoe bepaal je het koellastvermogen?
Om een koelinstallatie te dimensioneren moet je alle bronnen van warmte samentellen. Hierbij een klein rekenvoorbeeld voor een kantoorruimte die onder de 26 °C moet blijven:
- warmte die binnenkomt van de zon die op de ramen valt = 820 Watt. Dit is afhankelijk van de oriëntatie van de ramen, de grootte van het raam en het type glas
- warmte opgewekt door de verlichting = 72 Watt. Dit is afhankelijk van het type verlichting (ledverlichting geeft bijvoorbeeld minder warmte af dan spots) en het aantal armaturen
- warmte afgeven door mensen = 200 Watt. Dit is afhankelijk van het aantal personen en de activiteit die ze uitvoeren (sportende mensen geven meer warmte af dan mensen die achter een bureau zitten)
- warmte die binnenkomt via transmissie = 55 Watt. Dit is afhankelijk van de gebruikte isolatie en de grootte van het muur-, dak- en raamoppervlak dat aan de buitenomgeving grenst
- warmte die binnenkomt via het ventilatiesysteem = 157 Watt. Dit is afhankelijk van het type ventilatiesysteem
Het nodige koelvermogen is dan 820 + 72 + 200 + 55 + 157 = 1304 Watt of 1.3 kW. Dit is een vereenvoudigd rekenvoorbeeld dat je niet meteen op andere gebouwen kunt toeppassen, maar het laat zien hoe het nodige vermogen in een koellastberekening wordt bepaald.
Koellastberekening in Heat-Box
In de koellastmodule van Heat-Box kun je bovenstaande berekening op een eenvoudige manier zelf maken. In onderstaande instructievideo zie je hoe de berekening wordt uitgevoerd:
Gratis 1 maand Heat-Box proberen
Benieuwd geworden naar de mogelijkheden van Heat-Box? Als klant van Technische Unie maakt u 1 maand gratis gebruik van Heat-Box. Bent u daarna nog steeds enthousiast? Dan ontvangt u het eerste jaar 20% korting op het Heat-Box abonnement. Gebruikers van een EASY & PRO-account krijgen daarnaast ook een rapport op maat met eigen logo en huisstijl.