Warmtepomp dimensioneren als de bovenverdieping voorzien wordt van airco. Hoe werkt dat?

In veel gevallen willen mensen alleen de benedenverdieping verwarmen en is het niet echt nodig om de slaapkamers op de bovenverdieping te verwarmen. Een warmtepomp die alleen maar de ruimtes op de benedenverdieping (en mogelijk de badkamer op de bovenverdieping) verwarmt, is daarom niet zo’n gek idee.

Een andere reden is dat de zomers warmer worden en het slaapcomfort verbeterd kan worden met het plaatsen van airco's op de bovenverdieping. 

Als de slaapkamers in de winter dan toch verwarmd moeten worden, kan de airco de rol van verwarming overnemen in plaats van koelen. 

Een belangrijke vraag is hoe je de warmtepomp voor de benedenverdieping dan dimensioneert in combinatie met een airco. Moet je alle ruimtes in het gebouw in de warmteverliesberekening opnemen of enkel de verwarmde ruimtes op de benedenverdieping? Hoe ga je verder om met de slaapkamers waar de airco-units geplaatst worden?

Een belangrijke vraag is hoe je de warmtepomp voor de benedenverdieping dan dimensioneert in combinatie met een airco. Moet je een berekening maken voor het volledige gebouw, dan mag je er vanuit gaan dat er geen verlies is naar de slaapkamers.

In een warmteverliesberekening wordt er altijd uitgegaan van een 'worst-case-scenario'. De berekening wordt bijvoorbeeld gemaakt op het koudste moment van het jaar en verder mogen er ook geen zonnewinsten en andere interne winsten mee in rekening gebracht worden.

Voor het dimensioneren van de warmtepomp op de benedenverdieping moet er ook worden uitgegaan van de veronderstelling dat de ruimtes die voorzien zijn van airco-units niet verwarmd zijn. Als het heel koud is buiten, gaan deze ruimtes een evenwichtstemperatuur halen van 12-14°C (hangt vooral af van de isolatiegraad van het gebouw).

Door het plafond in de ruimtes op de benedenverdieping wordt er dan een transmissieverlies naar de bovenliggende ruimtes in rekening gebracht en hiermee is er zekerheid dat de warmtepomp in alle omstandigheden voldoende warmte kan leveren om de benedenverdieping te verwarmen.

Om de warmtepomp te dimensioneren moeten dus alle ruimtes binnen de isolatielaag van het gebouw in rekening gebracht worden en voor de ruimtes die voorzien zijn van airco’s moet gesteld worden dat ze niet verwarmd worden. Het vermogen dat op deze manier op gebouwniveau berekend wordt, is het vermogen dat de warmtepomp minstens moet kunnen leveren.

De airco-units in de slaapkamers kun je dimensioneren op verwarming (= hoeveel verwarmingsvermogen moeten ze leveren om de ruimte in de winter warm te krijgen) of op koeling (= hoeveel koelvermogen moeten ze leveren om in de zomer de ruimte koel te houden). Afhankelijk van wat voor de bewoners het belangrijkste is, maak je hier als installateur zelf een keuze.

Dimensioneren op verwarming doe je door in de warmteverliesberekening aan te geven dat de ruimtes voorzien van airco’s nu wel verwarmd zijn en dan kijk je hoeveel verwarmingsvermogen er nodig is voor de ruimtes.
Als je wilt dimensioneren op koeling, moet er een koellastberekening op ruimteniveau uitgevoerd worden.

In de meeste gevallen wordt het vermogen in de koellastberekening hoger dan het vermogen in de warmteverliesberekening. Als je dus dimensioneert op koeling, heb je normaal gesproken ook genoeg verwarmingsvermogen in de winter.  

In de tool Heat-Box, kun je in de Pro-versie een berekening maken op ruimteniveau, waarin je kunt aangeven of een ruimte al dan niet verwarmd is. Dat ziet er zo uit:

In het voorbeeld hierboven zijn alle ruimtes van de benedenverdieping verwarmd en op de bovenliggende verdiepingen is alleen de badkamer verwarmd.

In de uitkomst zie je dan ook de evenwichtstemperaturen van de niet verwarmde ruimtes:

Voor een onverwarmde ruimte zijn de temperaturen van de aangrenzende, verwarmde ruimtes bekend. Daarnaast is er informatie over de buitentemperatuur en de isolatie van het gebouw beschikbaar. Op basis van deze gegevens kun je de evenwichtstemperatuur van de onverwarmde ruimte berekenen.

Met andere woorden: voor ruimtes die niet verwarmd zijn kun je berekenen welke temperatuur ze krijgen als je de temperatuur van de aangrenzende ruimtes kent die wel verwarmd zijn + de buitentemperatuur + de isolatiegraad van het huis.

In de Heat-Box tool kun je ook een koellastberekening maken. Het resultaat hiervan ziet er dan als volgt uit:

Voor de eerste ruimte moet in dit voorbeeld een koellastvermogen van 1069 Watt voorzien worden.