Koellastberekening in nieuwbouw verplicht vanaf 1 januari 2025 bij plaatsen koelinstallatie

Nieuwe gebouwen worden steeds beter geïsoleerd en luchtdichter gebouwd. Hierdoor is er minder energie nodig om ze in de winter te verwarmen, maar het kan ook zorgen voor oververhitting in de zomer. 

• Net zoals de isolatie de kou in de winter buiten houdt, zorgt de isolatie er ook voor dat de warmte in de zomer buiten gehouden wordt. Goede isolatie heeft dus ook in de zomer een voordeel.
• De warmte die via de zon door de ramen binnen komt wordt door het gebouw wel beter vast gehouden.
• De beste manier om dit tegen te gaan is om de zon in de zomer zoveel mogelijk buiten te houden. Dit kan met zonwering, beschaduwing van bijvoorbeeld bomen te voorzien en door de ramen niet te groot te maken.
• Om te controleren of de problemen met oververhitting in de zomer niet te groot zijn, wordt in de BENG-berekening (opgemaakt voor nieuwbouwprojecten) de TO juli berekend.

De TO juli-eis werd geïntroduceerd in 2021. De TO juli is een getal dat in de BENG-berekening berekend wordt per oriëntatie van het gebouw. Als dit getal kleiner is dan 1.2, wordt er aan de eisen voldaan en is het risico op oververhitting beperkt.

Als er niet wordt voldaan zijn er enkele opties:

• Er kan een GTO-berekening (Gewogen Temperatuuroverschrijding) gemaakt worden. In deze berekening wordt er bepaald hoe vaak en hoe ernstig een bepaalde temperatuurgrens wordt overschreden. Als je kunt aantonen dat de overschrijdingsperiode onder de 450 uur blijft, wordt er ook aan de eis voldaan. De GTO-berekening is een uitgebreide berekening. Het kost dus wel wat tijd om deze op te maken.
• Als er niet aan de TO juli-eis voldaan wordt en er ook geen GTO-berekening beschikbaar is (of als de overschrijdingsperiode boven de 450 uur ligt) kan het gebouw van actieve koeling voorzien worden.

Bij het plaatsen van actieve koeling moet er bewezen worden dat er voldoende koeling wordt voorzien om het risico op oververhitting te beperken.

Dit kan op de volgende manieren:

• Als bij tenminste 95% van het oppervlak van de transparante gevel- en dakgedeelten de zoninstraling voldoende wordt tegengehouden (automatisch gecontroleerd in de BENG-berekening), dan gaat de bouwregelgeving ervan uit dat het risico op oververhitting voldoende beperkt is bij toepassing van actieve koeling. De koelcapaciteit moet dan niet verder onderbouwd worden.
• Er kan een koellastberekening gemaakt worden waarmee bepaald wordt wat het nodige koellastvermogen is dat geplaatst moet worden om het risico op oververhitting te beperken. Deze berekening kan onder meer gemaakt worden volgens 'ISSO - Kleintje koellast'.
• Verder kan ook de vereenvoudigde berekening voor de bepaling van het nodige koelvermogen volgens bijlage AA van de NTA 8800:2024 gebruikt worden.

Voor projecten met een vergunningsaanvraag tot 1 januari 2025 waar actieve koeling voorzien werd, was het voldoende om met een verklaring aan te tonen dat er voldoende koeling werd voorzien om het risico op oververhitting te beperken. Verder waren er geen eisen waaraan deze verklaring moest voldoen.

Voor projecten met een vergunningsaanvraag vanaf 1 januari 2025 is het niet meer voldoende dat er een verklaring aanwezig is, maar moet er een koellastberekening gemaakt worden of een vereenvoudigde berekening volgens bijlage AA van de NTA 8800:2024.

Meer informatie vind je hier.

De koellastberekening in Heat-Box volgt 'ISSO - Kleintje koellast' en kan dus gebruikt worden om aan te tonen dat er voldoende koellastvermogen voorzien is.

Het bepalen van het nodige koelvermogen gebeurt door de oppervlakte, de maximum temperatuur en het aantal personen in de ruimte in te geven. Dit kun je eenvoudig zelf doen en dit ziet er dan zo uit:

Verder worden ook nog het type verlichting, het aantal computers en de oriëntatie van de ramen ingegeven. Het berekende koelvermogen ziet er dan zo uit:

Hier zie je dat er in de leefruimte een koelvermogen van 4303 W nodig is. Op gebouwniveau doet de piek zich om 14u voor en is er een vermogen van 5.21 kW nodig.

Heat-Box laat verder ook nog toe om te bepalen wat de geschatte temperatuur gaat worden in een ruimte als er wel of niet gekoeld wordt. In het onderstaande voorbeeld wordt de leefruimte niet gekoeld en loopt de temperatuur op tot 34.9°C. De slaapkamer wordt wel gekoeld en daar blijft de temperatuur onder de 25°C.