Hoe maak ik een juiste koellastberekening?

Onze zomers worden warmer. Uw klanten vragen daarom steeds vaker om koelinstallatie in huis. Voor een koelinstallatie moet er eerst een juiste koellastberekening gemaakt worden. Hoe doe je dat?

Om een woning te koelen zijn verschillende mogelijkheden. Iin eerste instantie is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de warmte zoveel mogelijk buiten blijft. Dit kan met zonwering, zonwerend glas of door een gebouw (nog) beter te isoleren. Is dit niet voldoende? Dan kan een koelinstalallatie een optie zijn. Koelinstallaties gebruiken best wat energie. Adviseer klanten dan ook altijd om eerst te kiezen voor betere isolatie en zonwering. 

Om te bepalen welke koelinstallatie je nodig hebt voor een gebouw, moet je een koellastberekening maken. Deze bepaalt het nodige vermogen op gebouw- en ruimteniveau. Zodra je dit weet kun je de juiste installatie kiezen.

In een koellastberekening wordt bepaald hoeveel vermogen er nodig is om een ruimte op een worst-case-scenario dag ( dat is een dag waarop het heel warm wordt) onder een bepaalde temperatuur (bv. 25 °C) te houden. Om dit te berekenen moet je bepalen wat de bronnen van warmte zijn die de ruimte opwarmen. De belangrijkste zijn:

• warmte van de zon die door de ramen binnenkomt
  
• warmte afgegeven door mensen
  
• warmte afgegeven door verlichting
  
• warmte afgegeven door toestellen (computers, tv's andere schermen)
  
• warmte die via de buitenlucht naar binnen komt

Het vermogen dat wordt afgegeven door al deze bronnen bronnen wordt samengeteld. En zo kom je bijvoorbeeld op een koelvermogen van 3000 W uit. Dit is dan het vermogen dat de koelinstallatie moet wegkoelen om de ruimte de hele dag op 25 °C te kunnen houden op een erg warme dag. 

Een veel gemaakte fout is dat alle koelvermogens op ruimteniveau opgeteld worden om zo het koelvermogen op gebouwniveau te bepalen. Dit klopt niet. De zon draait namelijk om een gebouw heen. De pieken komen daarom in bepaalde ruimtes op verschillende momenten voor. Om dit correct te bepalen moet je daarom de koelvermogens voor alle ruimtes per uur berekenen.

Ruimtes met een raam op het oosten hebben begin van de middag een piek in de koelbehoefte en voor ruimtes met een raam op het westen is dit in de late namiddag. Voor elk uur wordt berekend wat de som is van de koelbehoeftes van alle ruimtes. Er wordt dan bepaald op welk moment deze som maximaal is en zo bereken je het koelvermogen dat op gebouwniveau nodig is.

Ruimtes met ramen gericht op het westen zijn ruimtes die het meeste koelvermogen nodig hebben. De reden hiervoor is dat deze ruimtes de hele dag door verwarmd worden door de andere ruimtes. Op het einde van de dag valt dan ook nog eens de zon op de ramen en daarom worden deze ruimtes warmer dan ruimtes met een andere oriëntatie.

Airco’s zijn apparaten die 'diep koelen' of 'condenserend koelen'. Dit betekent dat ze lucht afkoelen tot onder het dauwpunt en dat er tijdens dit proces condensvocht ontstaat. Een airco vangt dit condensvocht op en daarom kan hij lucht afkoelen tot een heel lage temperatuur.

Warmtepompen daarentegen doen meestal niet aan diepkoeling maar aan oppervlaktekoeling. Een warmtepomp koelt een woning via de vloerverwarming. De lucht wordt ook niet afgekoeld tot onder het dauwpunt. Dit kan ook niet, omdat er anders condensvocht op de vloer ontstaat en dan wordt deze nat.

Het voordeel van een airco is dat deze snel werkt en de lucht in ruimtes sterk kan afkoelen. Het nadeel is dat airco’s energieslurpers zijn.

Warmtepompen daarentegen kunnen minder snel en krachtig koelen, maar het rendement van een warmtepomp is wel veel beter. Ze gebruiken veel minder energie én je gebruikt ze ook in de winter om te verwarmen. Een warmtepomp maakt je huis dus niet koud, maar wel een stuk koeler dan buiten. Combineer je een warmtepomp met zonwering in de ramen, dan is dat meestal voldoende om op warme dagen tóch een aangename temperatuur te creëren. 

Heat-Box is een eenvoudige softwaretool die gebruikt wordt voor het maken van warmteverlies- en koellastberekeningen. Wij gebruiken de tool zelf om klanten te helpen en ook u kunt met Heat-Box aan de slag.

Het bepalen van het nodige koelvermogen doe je door de oppervlakte, de maximum temperatuur én het aantal personen in de ruimte aan te geven. Dit kan je eenvoudig zelf doen en dit ziet er dan zo uit:

Verder worden ook nog het type verlichting, het aantal computers en de oriëntatie van de ramen ingegeven. Het berekende koelvermogen ziet er dan zo uit:

We zien hier dat we in de leefruimte een koelvermogen van 4303 W nodig hebben. Op gebouwniveau begint de piek om 14 uur en is er een vermogen van 5.21 kW nodig.

Met Heat-Box kun je ook bepalen wat de geschatte temperatuur wordt in een ruimte als er wel of niet gekoeld wordt. In het onderstaande voorbeeld wordt de leefruimte niet gekoeld en loopt de temperatuur op tot 34.9 °C. De slaapkamer wordt wel gekoeld en daar blijft de temperatuur onder de 25 °C.

Wilt u ook een koellastberekening maken? Als klant van ons kunt u Heat-Box nu gratis een maand proberen. Daarna nog steeds enthousiast? Dan ontvangt u een jaar lang korting op uw abonnement.