Prijsplafond nadeel voor warmtepomp. Klopt dat?

Door Technische Unie
22 november 2022
Technische Unie

Door de flinke stijging van de gas- en elektraprijzen is de overheid uiteindelijk te hulp geschoten met een prijsplafond. Al snel verschenen er op talloze nieuwssites berichten over het feit dat dit prijsplafond ervoor zorgt dat de aanschaf van een warmtepomp niet loont. Hoe zit dat en is het waar?

Het prijsplafond: wat houdt het in?

Een prijsplafond betekent dat er een maximaal tarief komt voor gas en stroom. Zo wordt er gerekend met een tarief van 1,45 euro per m3 gas en 0,40 euro per kWh stroom. Maar, dit tarief geldt tot een bepaald verbruik. Zo gaat de overheid er vanuit dat er gemiddeld 2900 kWh stroom en 1200 m3 gas per jaar verbruikt wordt. Verbruikt een huishouden meer, dan betalen ze wél de actuele hoge marktprijs.

Het prijsplafond zorgt er niet alleen voor dat energie betaalbaar blijft, maar stimuleert ook het zuinig omgaan met gas en stroom. En het is een duwtje in de rug van huishoudens zodat ze sneller overstappen naar duurzame oplossingen. Het prijsplafond gaat 1 januari 2023 in en geldt het hele jaar. In november en december van dit jaar krijgen alle huishoudens met een aansluiting bij een energieleverancier 190 euro per maand als compensatie. In totaal dus 380 euro.

Waarom het prijsplafond volgens Slimster niet voordelig is voor warmtepompen

Met het prijsplafond maakt het volgens Slimster niet uit of een huishouden een cv-ketel of een warmtepomp heeft. Dit heeft te maken met de besparing. Ten opzichte van een cv-ketel bespaart een huishouden met een volledig elektrische warmtepomp ongeveer 120 euro op jaarbasis. Met een hybride warmtepomp zou dat om iets meer dan 100 euro gaan. Dit is peanuts als je kijkt naar de huidige energieprijzen.

Waar ligt dat dan aan? Nou, de reden voor deze kleine verschillen komt doordat het prijsplafond voor stroom is vastgesteld op maximaal 2900 kWh stroom per jaar. Een warmtepomp verbruikt vaak meer stroom. Zo schrijft Slimster op haar website dat een warmtepomp met een COP van 4 in een doorsnee huishouden zo’n 2850 kWh per jaar verbruikt. En dit is dan alleen de warmtepomp. Het reguliere stroomverbruik van bijna 2500 kWh komt daar dan nog bovenop. Bij een huishouden met een all electric warmtepomp valt volgens Slimster dan ook 45 procent van het jaarlijkse stroomverbruik buiten het prijsplafond.

Wat betekent het prijsplafond per situatie?

Nu even een eigen berekening om inzichtelijk te maken wat het nou precies betekent allemaal. We gaan hierbij uit van een gemiddeld huishouden met een gemiddeld energieverbruik in 4 situaties.

  1. huishouden met cv-ketel zónder prijsplafond
  2. huishouden met cv-ketel mét prijsplafond
  3. huishouden met all electric warmtepomp zónder prijsplafond
  4. huishouden met all electric warmtepomp mét prijsplafond.

In de berekening is het verbruik van eventuele zonnepanelen niet meegenomen. Dit omdat het te variabel is. Disclaimer: de berekening gaat uit van gemiddelden. Elke situatie is anders, maar het gaat even om het beeld. 

Berekening energieplafond verschillende situaties

Wat betekent het prijsplafond per situatie?

Het gemiddeld jaarverbruik van een huishouden (2 volwassenen, 2 kinderen in een tussenwoning) met cv-ketel is zónder prijsplafond is jaarlijks zo’n 4.731 euro kwijt aan gas en stroom (met de huidige energieprijzen). Vanaf 1 januari mét prijsplafond zou dat neerkomen op 3.271 euro. Dat is een beparing van ruim 1.400 euro

Datzelfde huishouden zou zónder prijsplafond met een volledige warmtepomp (dus warmtepomp verzorgt ruimteverwarming en warmtapwater) jaarlijks 3.969 euro kwijt zijn. 
Komend jaar met prijsplafond komt het op een bedrag van 3.215 euro neer. Een besparing van ongeveer 750 euro. Het een minder groot verschil of besparing dus met het prijsplafond. Maar we zijn er nog niet...

Een berekening mét zonnepanelen

Deze berekening is zeer variabel is. Zo hebben we nu geen rekening gehouden met huishoudens die zonnepanelen op het dak hebben liggen. Door zelf energie op te wekken voor het gebruik van de warmtepomp (of andere elektrische apparaten) kan de energierekening ondanks het prijsplafond alsnog gunstig uitpakken voor alle huishoudens.

Stel dat het gezin mét all electric warmtepomp 10 zonnepanelen op het dak heeft liggen. Een gemiddelde jaaropbrengst van 10 zonnepanelen die op het zuiden liggen (en in een hoek van 30-45 graden) is zo’n 3.200 kWh. Dat is weer een flinke hap uit het stroomverbruik dat dan niet meer aan de leverancier betaald hoeft te worden. 

Prijsplafond voor 1 jaar

En dan vergeten we nog een belangrijk punt. Het prijsplafond is ingesteld voor een jaar. Wat er daarna gebeurt, weten we nog niet. We zien dat de energieprijzen nu al langzaam aan het zakken zijn. Of dat zo blijft weten we natuurlijk ook nog niet. Maar een keuze maken alleen op basis van een energieplafond van een jaar is misschien geen goed idee.

Ondanks prijsplafond tóch een warmtepomp?

Conclusie: wat Slimster schrijft klopt wel. De terugverdientijd van een warmtepomp wordt een stuk langer door het energieplafond. Het verschil met een cv-ketel is niet zo groot meer als het was zonder plafond. Dat is jammer, want het stimuleert het verduurzamen daardoor natuurlijk niet. Aan de andere kant zijn het prijsplafond én de hoge energieprijzen waarschijnlijk niet blijvend. Dat we moeten verduurzamen en gasloos verwarmen is wél iets dat blijft. 

Is het huis van uw klant goed geïsoleerd en geschikt voor een (hybride) warmtepomp? En heeft uw klant de mogelijkheid te investeren? Dan is een warmtepomp ook nu écht een goede investering. We gaan in Nederland hoe dan ook van het gas af. En ook huishoudens moeten steeds meer CO2-uitstoot verminderen. Een warmtepomp draagt daaraan bij. De investering heeft uw klant, zoals Slimster al berekende, niet binnen een paar jaar terugverdiend (mede door het prijsplafond én de extreem hoge stroomprijs), maar met de combinatie met zonnepanelen betaalt uw klant onderaan de streep jaarlijks toch echt minder voor energie dan met een cv-ketel. En met een warmtepomp is een klant hoe dan ook goed voorbereid op de toekomst.