Hoe werkt een energiemanagementsysteem (EMS)?

Door Technische Unie
1 februari 2024
Technische Unie

Een energiemanagementsysteem (EMS) is een systeem dat het energieverbruik van een gebouw, een industriële installatie of een ander object meet, monitort en analyseert. Het systeem bestaat uit twee delen: hardware en software.

De hardware bestaat uit sensoren die het energieverbruik van verschillende apparaten en systemen in het gebouw of de installatie meten. Deze sensoren kunnen worden geplaatst op apparaten zoals verlichting, verwarming, koeling, elektrische apparaten en machines. De sensoren sturen de meetgegevens naar de software.

De software analyseert de meetgegevens en geeft inzicht in het energieverbruik. De software kan bijvoorbeeld aangeven hoeveel energie elk apparaat of systeem verbruikt, wanneer het meeste energie wordt verbruikt en hoe het energieverbruik kan worden verminderd.

Wat doet een Energiemanager?

Een EMS kan een belangrijke rol spelen bij het verminderen van het energieverbruik en de CO2-uitstoot. Het systeem kan bedrijven en particulieren helpen om beter inzicht te krijgen in hun energieverbruik en om energiebesparende maatregelen te nemen.

Een EMS wordt ingezet om op verschillende manieren energie te besparen. Zo kan het systeem worden gebruikt om:

  • Inefficiënties in het energieverbruik te identificeren. 
    Het systeem kan bijvoorbeeld laten zien dat een bepaalde lamp of machine meer energie verbruikt dan nodig is.

  • Automatische aanpassingen aan het energieverbruik te maken. 
    Het systeem kan bijvoorbeeld de verlichting of verwarming automatisch aanpassen aan de licht- of warmtebehoefte van dat moment.

  • Energieopwekking en -opslag te optimaliseren. 
    Het systeem kan bijvoorbeeld zorgen dat de energie van de zonnepanelen naar een thuisbatterij wordt gestuurd als er veel wordt opgewekt, maar weinig verbruikt. 

Dynamisch systeem

Een energiemanagementsysteem is een dynamisch systeem dat voortdurend wordt geoptimaliseerd op basis van nieuwe gegevens en veranderende omstandigheden.

Het helpt organisaties ook om te voldoen aan wet- en regelgeving zoals The Green Deal van de Europese Unie.

Energiemanagement in een woning

Een woningeigenaar kan een energiemanagementsysteem gebruiken om te zien welke apparaten er stroom gebruiken en hoeveel. Ook ziet hij hoeveel stroom de zonnepanelen opwekken en hoeveel daarvan wordt verbruikt door de apparaten óf bijvoorbeeld wordt gestuurd naar een thuisbatterij. Op deze manier heeft een woningeigenaar zicht op het eigen verbruik en kan hij daar zelf naar handelen.

Ook is het mogelijk dat een energiemanager dat zelf regelt. Zo kan de energiemanager bijvoorbeeld 'zien' wanneer de stroom op het net laag is en op basis daarvan kiezen om de elektrische auto te laden. 

Energiemanager in een woning wordt dus in het kort gebruikt voor:

  • Bewaking en analyse van het energieverbruik
  • Automatische sturing van apparaten en installaties
  • Geavanceerde functies, zoals sturing van de zonnepanelen of elektrische auto's

Energiemanagement in een bedrijf/fabriek

Een fabriek of productiebedrijf kan een EMS gebruiken om te zien wanneer de machines het meest worden gebruikt. Op basis van deze informatie kan het bedrijf besluiten om de machines te laten draaien op momenten waarop de energieprijzen laag zijn. Ook kan het systeem detecteren dat bepaalde machines aan vervanging toe zijn omdat ze niet meer energiezuinig zijn.

In kantoorpanden kan een energiemanager regelen dat de verwarming en  verlichting automatisch wordt aangepast naar behoefte. 

Een energiemanagementsysteem in een bedrijf of fabriek wordt voornamelijk gebruikt voor:

  • Bewaking en analyse van het energieverbruik
  • Automatische sturing van apparaten en installaties
  • Geavanceerde functies, zoals sturing van productieprocessen of het delen van energie

Energiemanagement: optimaliseren is winst

Energiemanagement betekent het beheren, beïnvloeden en monitoren van het energieverbruik van een woning, gebouw, bedrijf of fabriek. Door gebruik te maken van energiemanagement wordt het energieverbruik in gebouwen verminderd.