WATERMANAGEMENT: WAAROM WORDT DIT ZO BELANGRIJK IN DE INSTALLATIEBRANCHE?

Door klimaatverandering en toenemend watergebruik van de mens, neemt de kans op waterschaarste toe. Dit gebeurde al in de zomer van 2022, toen er een dreigend watertekort ontstond en de overheid ons dringend verzocht om onze zwembadjes even niet te vullen. En boeren geen water uit de sloten meer mochten oppompen.

Aan de andere kant zullen flinke hoosbuieen óók steeds vaker voorkomen. Dat heeft weer andere gevolgen; denk aan de overstroming in Limburg in de zomer van 2021.
Watermanagement wordt dus een steeds belangrijker onderwerp en de techniek speelt hier nu al een grote rol in. Toch is er meer nodig…

In Nederland hebben we ontzettend veel geluk met stromend, drinkbaar water uit de kraan. We hebben het eigenlijk heel goed voor elkaar. Wat we niet beseffen is dat het niet vanzelfsprekend is dat dit zo blijft. Ook hier worden zomers droger en in juist daarom moeten we veel bewuster omgaan met ons water. Dit kan door op een eerder moment water te besparen, te hergebruiken of op te vangen voor later gebruik. 

Waterbeheer, ofwel ‘watermanagement’ is een duurzame oplossing voor wateroverlast of juist een tekort aan water. Door in natte tijden water op te vangen en het daarna te gebruiken als het niet regent, wordt er niet onnodig drinkwater verbruikt. Met watermanagement kunnen we problemen tijdens hoosbuien en droge periodes beperken of voorkomen. Onder watermanagement vallen strategieën zoals:

Ook het verbeteren van de waterkwaliteit en de vermindering van CO2-uitstoot kan bijdragen aan een betere waterhuishouding. Kortom: watermanagement is een belangrijk onderwerp tijdens klimaatverandering omdat het ons helpt om ons aan te passen aan de veranderingen. 

Water besparen is essentieel in tijden van klimaatverandering. We hebben namelijk steeds meer te maken met toenemende droogte en daardoor waterschaarste. Klimaatverandering zorgt voor veranderingen in het neerslagpatroon waardoor het ene gebied droger wordt en het andere juist natter. Dit kan leiden tot watertekorten in gebieden waar voorheen juist veel regen viel. Zo ook in Nederland.

Bovendien kan de beschikbaarheid en de kwaliteit van waterbronnen worden beïnvloed door klimaatverandering. Genoeg schoon drinkwater, water voor irrigatie en water voor de industrie zijn dan niet altijd meer vanzelfsprekend.
Door water te besparen zorgen we ervoor dat er genoeg water beschikbaar blijft voor ons én voor de natuur.  

De meest gangbare manieren om water te besparen én slimmer om te gaan met water?
We zetten ze hier op een rij:

Regenwateropvangsystemen zie je steeds vaker in zowel stedelijke als landelijke gebieden. Dit wordt ook wel ‘water oogsten’ genoemd. Met deze systemen vang je regenwater op en gebruik je het daarna voor verschillende doeleinden, zoals het besproeien van de tuin, het doorspoelen van de wc of het wassen van de auto. Maar je kunt regenwater ook (klein- of grootschalig) opvangen in een infiltratiesysteem. Die vangt het regenwater op om het vervolgens geleidelijk af te geven aan de bodem, zodat de bodem niet gelijk verzadigd raakt, met alle gevolgen van dien. Hieronder lees je meer over de verschillende soorten regenwateropvangsystemen en de voordelen van het gebruik ervan.

• Regentonnen - éen van de eenvoudigste regenwateropvangsystemen. Het werkt door simpelweg een ton of vat onder een regenpijp te plaatsen om het hemelwater op te vangen.
• Infiltratiesystemen - deze systemen maken gebruik van bijvoorbeeld grind om regenwater in de bodem te laten infiltreren en dus langzamer af te geven aan de bodem.
• Regenwaterbuffers - dit zijn grote ondergrondse tanks die regenwater opvangen en opslaan voor later gebruik.
• Regenwaterhergebruiksystemen - deze systemen zijn het meest geavanceerd. Ze vangen niet alleen regenwater op, maar filteren het ook voordat het wordt gebruikt. Dit type systeem is vooral nuttig voor het opvangen en gebruiken van regenwater voor huishoudelijke doeleinden zoals het doorspoelen van toiletten of het wassen van kleding.

1.  Vermindering van waterrekeningen - Door het gebruik van regenwater voor niet-drinkbare doeleinden, zoals het besproeien van tuinen, kan er aanzienlijk worden bespaard op de waterrekening.
2.  Milieuvriendelijk - Regenwateropvangsystemen verminderen de behoefte aan drinkwater en verminderen zo de druk op watervoorraden. Het verminderen van de vraag naar drinkwater betekent ook dat er minder energie nodig is om water te zuiveren en te transporteren.
3. Vermindering van overstromingen - Regenwateropvangsystemen verminderen de hoeveelheid water die in de bodem of het riool komt. Door het slim op te slaan, ontzie je de bodem en blijven de straten droog. 

• Grijs water hergebruiksysteem – dit systeem zuivert water dat afkomstig is van gootstenen, douches en wasmachines en hergebruikt het water vervolgens voor irrigatie of het doorspoelen van wc’s.
• Zwart water hergebruiksysteem – dit systeem zuivert water dat afkomstig is van wc’s en kan worden gebruikt voor irrigatie of het doorspoelen van toiletten. Hoewel zwart water hergebruiksystemen minder vaak voorkomen dan grijs watersystemen, kunnen ze nuttig zijn in gebieden waar watertekorten een probleem zijn. Waterhergebruiksystemen kunnen ook een combinatie zijn van beide typen, waardoor water van meerdere bronnen wordt gezuiverd en hergebruikt voor verschillende toepassingen.
• Water recycling in de industrie: sommige industrieën hergebruiken water voor hun processen, bijvoorbeeld door koelwater te hergebruiken in koelinstallaties of het proceswater te hergebruiken in de productie.

Uiteraard zijn er nog veel meer mogelijkheden om water te hergebruiken. 

Er zijn verschillende waterbesparende technieken beschikbaar waarmee we waterverbruik kunnen verminderen, zoals waterbesparende douchekoppen en kranen, toiletten met een waterbesparende functie en kraanstromingsbeperkers.

Deze waterbesparende producen zijn ontworpen om minder water te gebruiken dan conventionele apparaten, zonder dat dit ten koste gaat van de prestaties. 

• Waterbesparende toiletten: deze toiletten hebben een lager waterverbruik dan traditionele toiletten. Sommige modellen hebben ook een dubbele spoelfunctie, waardoor je minder water gebruikt bij het doorspoelen van urine.
• Waterbesparende wasmachines: moderne wasmachines gebruiken minder water dan oudere modellen en sommige hebben speciale programma's voor het wassen van kleine ladingen.
• Kraanfilters: deze filters verminderen de waterstroom en voorkomen dat water onnodig verspild wordt.
• Automatische uitschakelende kranen: deze kranen sluiten automatisch af als er geen activiteit is, waardoor onnodig waterverbruik wordt voorkomen.
• Regenwateropvangsystemen: deze systemen verzamelen regenwater voor gebruik in tuinen of voor het doorspoelen van toiletten.

(Regen)waterinfiltratiesystemen worden steeds vaker aangedragen als oplossing voor wateroverlast. Het is tenslotte ook een zeer duurzame oplossing. Door het water op te vangen en daarna geleidelijk te infiltreren in de grond verlichten we de last op het riool. Wanneer we dit niet doen, raakt ons riool overbelast en staan de straten soms zelfs blank. Dit kan leiden tot zowel fysieke schade bij mensen als economische schade voor gemeente en stedelijke gebieden.

Een waterinfiltratiesysteem is een systeem dat is ontworpen om water op te vangen en te filteren voordat het in de grond infiltreert. Het doel van zo’n systeem is om de hoeveelheid regenwater die in het riool terechtkomt te verminderen en de belasting van het rioolstelsel te verminderen. Dit heeft als voordeel dat de kans op overstromingen en overbelasting van de riolering vermindert en het regenwater kan worden hergebruikt voor irrigatie of andere doeleinden.

• Grindbedden – dit zijn waarschijnlijk de meest voorkomende infiltratiesystemen. Het systeem bestaat uit een laag grind of steenslag waarop het regenwater wordt opgevangen. Het water zakt vervolgens in de grond, waar het wordt gefilterd door de bodemlagen. Het grindbed kan worden afgedekt met een geotextiel om te voorkomen dat de grond het grind binnendringt en het systeem verstopt raakt.
• Infiltratiekratten – infiltratiekratten zijn kunststof kratten die ondergronds worden geplaatst. Ze zijn ontworpen om regenwater op te vangen en tijdelijk op te slaan voordat het in de grond infiltreert. Het voordeel van infiltratiekratten is dat ze een groter opslagvolume bieden dan grindbedden, waardoor ze geschikter zijn voor grotere regenwaterafvoersystemen.
• Infiltratietunnels – infiltratietunnels zijn ondergrondse betonnen tunnels die zijn ontworpen om regenwater op te vangen en in de grond te laten infiltreren. Het voordeel van infiltratietunnels is dat ze minder ruimte in beslag nemen dan grindbedden en infiltratiekratten, waardoor ze geschikt zijn voor gebieden met beperkte ruimte.

Het ontwerp en de grootte van waterinfiltratiesystemen zijn afhankelijk van verschillende factoren, zoals de hoeveelheid regenwater die moet worden opgevangen, de bodemgesteldheid en de beschikbare ruimte. Het is belangrijk om een systeem te kiezen dat geschikt is voor de specifieke omgeving en dat effectief is in het verminderen van de hoeveelheid regenwater die in het riool terechtkomt.

Het inzetten van automatische irrigatiesystemen kan het waterverbruik verminderen door het watergebruik te optimaliseren en afval te verminderen. Deze systemen kunnen worden afgesteld op het weer en de bodemvochtigheid om het waterverbruik te verminderen.

Automatische irrigatiesystemen zijn ontworpen om planten en gewassen van de juiste hoeveelheid water te voorzien zonder menselijke tussenkomst. Deze systemen zijn niet alleen handig, maar ook zeer efficiënt in het besparen van water en het behoud van de gezondheid van planten en gewassen.

Automatische irrigatiesystemen maken gebruik van sensoren om de bodemvochtigheid en andere factoren te meten die nodig zijn om de waterbehoefte van uw planten te bepalen. Deze sensoren zijn aangesloten op een controller die het irrigatiesysteem aanstuurt en ervoor zorgt dat de planten of gewassen op het juiste moment en met de juiste hoeveelheid water worden besproeid.

• Druppelirrigatiesystemen: dit systeem levert water druppelsgewijs direct aan de wortels van de planten of gewassen. Het is zeer efficiënt in waterbesparing en minimaliseert de kans op verdamping.
• Sproei-irrigatiesystemen: dit systeem is het meest voorkomende type irrigatiesysteem en maakt gebruik van sproeiers om water op planten of gewassen te spuiten. Het is echter minder efficiënt dan druppelirrigatiesystemen vanwege het verlies van water door verdamping.
• Ondergrondse irrigatiesystemen: dit systeem brengt water onder de grond om gewassen te bevloeien. In deze systemen wordt water via een netwerk van buizen en slangen onder de grond geleverd, zodat het direct naar de wortels van de planten kan stromen. Dit is in tegenstelling tot bovengrondse irrigatiesystemen, waarbij het water rechtstreeks op de planten of gewassen wordt gesproeid of op de bodem wordt gegoten.