Robuust, glad en smetteloos. Keramiek heeft alle eigenschappen die hygiëne en gebruiksgemak in de badkamer mogelijk maken. En het is een echt ambachtsproduct. Ook al is het productieproces gemoderniseerd, in de kern is het al eeuwenlang hetzelfde. François Boch en Nicolas Villeroy stonden waarschijnlijk aan de wieg van de keramiekproductie in Europa. Wat is hun geheim?
De geheimen van keramiek
Het bedrijf Villeroy & Boch ontstond ruim 275 jaar geleden, toen keramiekproducent Boch de handen ineensloeg met aardewerkproducent Villeroy. Ze begonnen met de gangbare producten voor die tijd: kommen en potten. De toiletpot die we nu van ze kennen, was nog niet uitgevonden. Destijds ging het vooral om gebruiksartikelen voor de keuken. Dat veranderde toen halverwege de 19e eeuw het belang van hygiëne in Europa steeds duidelijker werd. Villeroy & Boch speelden daar slim op in met grote waskommen voor in de slaapkamer. In 1871 bevatte de verkoopbrochure van het bedrijf zelfs al een kleine selectie urinoirs en toiletten. In die tijd kregen de eerste huizen namelijk verbinding met het riool voor afwatering, en ook met de waterleiding voor de aanvoer van schoon water.
Slimme technieken
De fabriek van Villeroy & Boch in Mettlach werd al snel een mooi voorbeeld van Duitse efficiëntie en degelijkheid. Hier konden ze grootschalige series produceren dankzij de zogenaamde slipgiet-techniek: ze goten vloeibare keramiek in mallen. Toen ze vervolgens het traditionele aardewerk vervingen door vuurklei, nam de grootschalige sanitairproductie echt een vlucht. Vuurklei trekt tijdens het bakken namelijk nauwelijks krom, wat veel tijd en extra werk scheelde. Dankzij deze ontwikkelingen kon Villeroy & Boch al in 1899 seriematig sanitairproducten maken. Tot op de dag van vandaag gebruiken ze deze technieken bij de productie van hun keramische producten. Benieuwd hoe dat gaat? Op de volgende pagina’s geven we een inkijkje.
Een goed begin …
Het productieproces begint met het bereiden van een vloeibaar keramiekmengsel van klei, kaolien, veldspaat en kwarts. Als dit na 24 uur helemaal gemengd en gezuiverd is, is het klaar om te gieten. Daarvoor gebruikt Villeroy & Boch inmiddels drie verschillende processen: de conventionele gietmethode, de batterijgietmethode en de nieuwste spuitgietmethode
Van ambachtelijk tot hightech
De conventionele gietmethode is zeer tijds- en arbeidsintensief, en daardoor vooral geschikt voor kleine collecties. De vloeibare keramiek wordt in aparte gipsen mallen gegoten en elk product wordt afzonderlijk behandeld. Voor de productie van grote series komt het batterijgietproces van pas. Hiervoor worden de mallen dicht bij elkaar geplaatst en stevig met elkaar verbonden, om een hele batterij mallen tegelijkertijd met het vloeibare mengsel te vullen. Waar je bij de conventionele methode urenlang moet wachten tot het product uit de mal kan, zorgt het gebruik van perslucht bij de batterijtechniek dat ook het stollen sneller gaat. Een derde gietmethode, is het spuitgieten. Hierbij wordt het vloeibare keramiekmengsel onder hoge druk in de mal geïnjecteerd en gedroogd door filtratie. Je knippert met je ogen en het is voorbij: de vorm kan vrijwel direct uit de mal voor verdere verwerking.
