Klimaatdoelstellingen: wie door de bomen het bos weer wil zien

Technische Unie
22 maart 2024
Technische Unie

Het ‘tipping point’, het tijdstip waarop klimaatverandering niet meer teruggedraaid kan worden, komt snel dichterbij. Scherpe wetten en klimaatdoelstellingen, zowel vanuit Europa als Nederland, moeten voorkomen dat dit punt bereikt wordt. Maar weet u nog welke wetten en doelstellingen er allemaal zijn? Wij geven een overzicht in drie groepen: Wereldwijd, Europa en Nederland.

Wereldwijd

Intergovermental Panel on Climate Change (IPCC)

Jaarlijks brengt het Intergovermental Panel on Climate Change (IPCC) een rapport uit over de staat van het klimaat. De conclusies uit dit rapport zijn al jaren alarmerend. Gevolgen van klimaatverandering zijn hevige regenval, langdurige droogte en ook verlies van biodiversiteit en verstoring van voedselketens. Het rapport van 2023 vindt u hier

 

17 Sustainable Development Goals (SDG’s)

In 2015 zijn de 17 Sustainable Development Goals (SDG’s) vastgesteld door de Verenigde Naties. Hierin zijn armoede, beschikbaarheid van voedsel, waterkwaliteit, gelijkheid en ook schone energie en duurzame steden en gemeenschappen opgenomen. De SDG’s kennen als doelstelling om in 2030 een duurzame wereld voor iedereen te realiseren.

In de SDG’s worden bedrijven aangemoedigd om onder andere duurzaamheid te integreren in bedrijfsstrategieën. Denk aan het reduceren van de ecologische voetafdruk, minimaliseren van afval en ontwikkelen van circulaire producten. Ook op sociaal vlak worden bedrijven geacht bij te dragen aan een verbetering van de samenleving, zoals gelijk kansen voor iedereen, mensenrechten, arbeidsrechten en inclusiviteit.

Er is geen instantie of bevoegd gezag waaraan gerapporteerd moet worden. Wel vindt u bij het Global Reporting Initiative (GRI) richtlijnen die bijdragen aan de verbetering van duurzaamheidsrapportages.

 

Klimaatakkoord van Parijs

Om de opwarming van de aarde te minimaliseren is het Klimaatakkoord van Parijs opgesteld tijdens de 21e Conferentie van de Partijen (COP21). Dit akkoord kent als doel om de opwarming van de aarde te beperken tot minder dan 2 graden celsius. Daarbij wordt de huidige temperatuur vergeleken met het moment vóór de industriële revolutie (1850 – 1900). Om de warmtetoename terug te dringen, is er afgesproken dat de EU in 2030 minimaal 55% minder CO2 moet uitstoten. In 2050 is de doelstelling om klimaatneutraal te zijn en er netto geen broeikasgassen meer worden uitgestoten.

Om als bedrijf bij te dragen aan het klimaatakkoord, kunnen de volgende stappen genomen worden:

  1. Vermindering van broeikasgasemissies door efficiëntie in energieverbruik. Reduceer uitstoot van onder andere CO2 en kies voor hernieuwbare energiebronnen en duurzame productiemethoden.
  2. Investering in duurzame technologieën. Denk aan elektrische voertuigen, (thermische) energieopslag, wind- en zonne-energie en koolstofafvang en -opslag (CCS) om de koolstofvoetafdruk te verkleinen.
  3. Bijdragen aan een circulaire economie door het gebruik van grondstoffen te reduceren en efficiënter in te zetten. Ook afval vermindering speelt hierbij een rol door materialen te recyclen en te hergebruiken.
  4. Kiezen voor duurzame samenwerkingspartners die zich inzetten voor duurzaamheid door milieuvriendelijke materialen te gebruiken en sociale- en milieunormen te handhaven.
  5. Klimaatadaptie door verbetering van zwakheden in gemeenschappen zoals infrastructuur, versterken van gebouwen en opstellen van noodplannen tegen extreme weersomstandigheden.
  6. Goede voorbeeld geven door het vrijgeven van emissiegegevens, duurzaamheidsrapporten en klimaatdoelstellingen.

Europa

Green deal

Binnen Europa is het klimaatakkoord van Parijs vertaald naar de Green Deal, met als einddoel het eerste klimaatneutrale continent in 2050. Het pakket aan maatregelen om dit te realiseren, bestaat uit initiatieven in klimaat, milieu, energie, vervoer, industrie, landbouw en duurzame financiering.

Vanuit de EU zijn er juridisch bindende klimaatdoelstellingen voor alle belangrijke sectoren van de economie. Dit pakket bevat:

  • Doelstellingen om de uitstoot uit verschillende sectoren terug te dringen
  • Gebruik van natuurlijke koolstofputten te stimuleren
  • Geactualiseerd emissiehandelssysteem om emissies te begrenzen, vervuiling te beboeten en investeringen in groene transitie aan te moedigen
  • Sociale steun voor burgers en kleine bedrijven

In februari 2024 is de Europese Commissie met een nieuw klimaatdoel gekomen voor 2040: broeikasgassen reduceren met 90% ten opzichte van 1990. Dit is in lijn met wetenschappelijke adviezen en de EU-belofte vanuit het Klimaatakkoord van Parijs. Kijk voor alle doelstellingen voor een klimaatneutraal Europa in 2050 op de website van de Europese Comissie.

 

Fit for 55

In het EU-akkoord Fit for 55 is de strategie vastgelegd om de haalbaarheid van klimaatneutraliteit uit de Green Deal te bevorderen. Het eerste doel is om in 2030 de CO2-uitstoot te reduceren met 55% ten opzichte van 1990. Daarvoor moeten alle nieuwe auto’s en bestelwagens in 2035 emissievrij zijn.

Om de infrastructuur voor te bereiden op de komst van elektrische en waterstofauto’s, werkt de EU met bindende streefcijfers aan het uitbreiden van elektrische laadpunten en waterstoftankpunten voor zowel korte als lange reizen.

Nederland

Klimaatwet

De Nederlandse Klimaatwet is een direct gevolg op het klimaatakkoord van Parijs. Daarin staat dat de uitstoot van broeikasgassen in 2030 verminderd moet zijn met 49 tot 55% ten opzichte van 1990. Daarnaast moet 100% van de energieopwekking in 2050 klimaatneutraal zijn.

In het Coalitieakkoord van het kabinet Rutte 4 (2021-2023) zijn deze doelstellingen zelfs aangescherpt: 60% reductie van broeikasgassen in 2030 en 80% in 2050. Het is afwachten hoe het volgende kabinet (2024) hiermee om zal gaan.

 

Wet Stikstofreductie en Natuurverbetering

Stikstofverbindingen hebben een vernietigende invloed op biodiversiteit. De doelstelling vanuit deze wet is dat beschermde natuurgebieden in Nederland in 2025 voor 40% gezond moeten zijn, in 2030 voor 50% en in 2035 voor 74%. Om dat te bereiken moet de stikstofuitstoot drastisch worden gereduceerd. De stikstofverbindingen ontstaan bij onder andere de landbouw en veeteelt én in de bouwsector. 

 

Energiebesparingsplicht

Binnen de Energiebesparingsplicht worden gebouwbeheerders verplicht om iedere vier jaar te rapporteren over energieverbruik en getroffen verduurzamingsmaatregelen. Gebouwen worden op basis van het energie- en gasverbruik onderverdeeld in twee groepen: de Informatieplicht of de Onderzoeksplicht.

Is het energieverbruik meer dan 50.000 kWh of 25.000 m3 gas? Dan valt u onder de Informatieplicht. Kent het gebouw een groter verbruik van 10.000.000 kWh of 170.000 m3 gas? Dan bent u ieder verplicht te rapporteren via de Onderzoeksplicht. De doelstelling is om in 2030 gezamenlijk 11,7% minder energie te verbruiken in de Europese Unie. Meer weten over de energiebesparingsplicht? Klik hier.

 

Wat betekent het voor uw bedrijf?

Heeft u vragen over de Nederlandse doelen en eisen waar uw bedrijf waarschijnlijk mee te maken krijgt? Lees dan de meestgestelde vragen over de klimaatdoelstellingen. 

 

Energiemanagement in de hoofdrol

Vragen over hoe u met energiemanagement kan inspelen op de klimaatdoelstellingen? Neem contact op met de duurzaamheidsadviseurs van Technische Unie. Zij denken graag met u mee op alle vlakken van verduurzaming, doelstellingen en klimaatneutraliteit.

Energiemanagement specialist

Tim Zeestraten - projectleider Duurzame Energieoplossingen