ENERGIETRANSITIE TIJDLIJN TOT 2050

Door Technische Unie
30 april 2023
Technische Unie

Zoek snel in de tijdlijn:

Samen op weg naar een duurzaam Nederland

Dat Nederland moet verduurzamen, weten we allemaal. Maar wat kunnen we verwachten in de nabije toekomst? In deze tijdlijn vind je een vooruitblik tot 2050.

2013

Energieakkoord Nederland

De doelen die opgesteld zijn tijdens het energieakkoord van Nederland:

  • Een besparing van het finale energieverbruik van gemiddeld 1,5 procent per jaar
  • 27 miljoen megawatt uur extra energiebesparing per 2020
  • Een aandeel van 14 procent hernieuwbare energieopwekking in 2020
  • Een aandeel van 16 procent hernieuwbare energieopwekking in 2023
  • Ten minste 15.000 extra voltijdsbanen per jaar

2015

Klimaatakkoord Parijs

Het Klimaatakkoord is een pakket van maatregelen en afspraken tussen bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheden om gezamenlijk de uitstoot van broeikasgassen in Europa in 2030 ongeveer te halveren (vergeleken met 1990). Daarbij wordt niet alleen gekeken naar hoe we elektriciteit en warmte opwekken en gebruiken, maar ook naar de uitstoot van broeikasgassen in andere sectoren, bijvoorbeeld in de landbouw en in de industrie. Daarom nemen aan het Klimaatakkoord ook veel meer partijen deel.

Verschil met klimaatakkoord uit 2013

Het Energieakkoord dat werd gesloten in 2013 ging vooral over energiebeleid. Dit is een belangrijk onderdeel van het klimaatbeleid, maar hiermee wordt niet alle uitstoot van broeikasgassen aangepakt. Het Klimaatakkoord is een initiatief van het kabinet en bouwt voort op het Energieakkoord. De afspraken uit het Energieakkoord zijn opgenomen in het Klimaatakkoord.

2019

Energie-audit verplicht voor grote bedrijven

De Energie-audit voor grote bedrijven is verplicht geworden op 1 juli 2019. Dit is het gevolg van de Europese Energie-Efficiency Richtlijn (EED).

Doel energie-audit

Het doel van een energie-audit is het energieverbruik van bedrijven in kaart te brengen en daarna maatregelen te treffen om besparingen door te voeren. Een energie-audit beschrijft de belangrijkste factoren die het energieverbruik beïnvloeden. Er wordt een schematisch overzicht gemaakt van alle bestaande energiestromen en aan de hand van dit overzicht worden de mogelijke kosteneffectieve besparingsmaatregelen beschreven. Uiteindelijk wordt er een overzicht van het energiebesparingspotentieel van de onderneming opgesteld voor de komende 4 jaar. Bedrijven waarvoor de EED geldt, moeten iedere 4 jaar een energie-audit opstellen en indienen.

Voor welke bedrijven is energie-audit verplicht?

Niet alle bedrijven zijn verplicht een energie-audit uit te voeren. Voor de volgende ondernemingen geldt dat ze wel een EED uit moeten voeren:

Bedrijven die 250 personen (250 fte) of meer werkzaam hebben, óf bedrijven met een jaaromzet van meer dan € 50 miljoen én daarnaast een jaarlijks balanstotaal hebben van meer dan € 43 miljoen.

Vrijgestelde ondernemingen zijn:

  • Bedrijven met een ISO 50001 certificaat
  • Bedrijven met een ISO 14001 aangevuld met ISO 14051 certificaat voldoen vanuit deze eisen standaard aan de EED-richtlijn en zijn hiermee vrijgesteld van de verplichtingen van de EED audit.
  • Bedrijven die deelnemen aan de Meerjarenafspraak energie-efficiëntie ETS-ondernemingen (MEE)
  • Bedrijven die deelnemen aan de Meerjarenafspraak Energie Efficiëntie 2008-2020 (MJA3)

2021

EPC wordt BENG-norm

Per 1 januari 2021 is de huidige Energie Prestatie Coëfficiënt (EPC) vervangen door Bijna Energie Neutraal Gebouw (BENG). De norm waarop BENG is gebaseerd is volledig vernieuwd en dus niet meer te vergelijken met de huidige EPC. De EPC norm is al sinds 1995 verplicht bij vergunningen van nieuwbouw. De eis wordt uitgedrukt in een verhoudingsgetal, waarbij ‘1’ ongeveer gelijk is gesteld aan de gemiddelde bouwmethode in 1990. De huidige EPC-norm is 0,4. Dit is dus ongeveer 2,5 keer zuiniger dan in 1990. Er wordt gericht op een nieuwe basisnorm voor BENG die ongeveer gelijk staat aan 0,2 in de huidige EPC.

De BENG-eisen hebben betrekking op de energieprestatie van gebouwen en gelden zowel voor nieuwbouw als renovatie. De BENG-eisen zijn strenger dan de oude EPC-eisen en zijn bedoeld om ervoor te zorgen dat alle nieuwe en gerenoveerde gebouwen in Nederland bijna-energieneutraal zijn. Voor renovatiepanden geldt dat de BENG-eisen moeten worden toegepast als de vergunningsaanvraag voor de renovatie op of na 1 januari 2021 is ingediend. Dit betekent dat bij de renovatie van een pand moet worden voldaan aan de BENG-eisen voor het betreffende type gebouw, zoals vastgelegd in het Bouwbesluit 2012. 

Verplicht laadpalen bij utiliteitsgebouwen en nieuwe of gerenoveerde kantoorpanden met >10 parkeerplekken

Bij utiliteitsgebouwen en nieuwe kantoorpanden (of bij ingrijpende renovatie van kantoorpanden) met meer dan 10 parkeervakken op hetzelfde terrein moet minimaal 1 oplaadpunt voor de hele parkeergelegenheid worden aangelegd. Ook moet er leidinginfrastructuur (loze leidingen) worden aangelegd voor 1 op de 5 parkeervakken.

Geluidsnorm warmtepompen maximaal 40 dB

De geluidsnorm van 40 decibel voor buiten opgestelde warmtepompen is op 1 april 2021 ingegaan. Deze norm geldt voor alle nieuwe installaties die op of na deze datum zijn geplaatst. De norm is vastgelegd in het Bouwbesluit 2012 en heeft als doel om geluidsoverlast door warmtepompen te voorkomen, met name voor omwonenden. Voor bestaande warmtepompen geldt deze norm niet, tenzij er sprake is van een ingrijpende renovatie of een verplaatsing van de installatie. In dat geval moet de installatie wel aan de nieuwe geluidsnorm voldoen.

2023

Woningcorporaties minimaal energielabel B

Het energielabel B is niet specifiek verplicht gesteld voor Nederlandse woningcorporaties. Wel geldt er sinds 1 januari 2021 een nieuwe wet- en regelgeving voor woningcorporaties met betrekking tot de verduurzaming van hun woningvoorraad. Volgens deze nieuwe regelgeving moeten woningcorporaties in 2021 aan bepaalde energieprestatie-eisen voldoen, zoals het nemen van minimaal twee energiebesparende maatregelen per woning. Vanaf 1 januari 2023 moeten de woningen van woningcorporaties gemiddeld een energie-index van 1,40 of beter hebben. Dit staat gelijk aan een energielabel B. Dit betekent dat woningcorporaties vanaf 2023 in principe moeten zorgen dat hun woningen een energielabel B of hoger hebben.

Kantoorpanden minimaal energielabel C

Vanaf 1 januari 2023 moeten kantoorpanden groter dan 100 m2 verplicht Energielabel C of hoger hebben. Dit staat in het Bouwbesluit 2012 en is vastgelegd in de Wet milieubeheer. Dit betekent dat eigenaren van kantoorgebouwen in Nederland ervoor moeten zorgen dat hun gebouwen vanaf die datum een energielabel C of hoger hebben, anders mogen zij niet meer als kantoorruimte worden verhuurd of gebruikt. Dit geldt voor kantoorgebouwen met een oppervlakte groter dan 100 m2. De verplichting geldt niet voor bijvoorbeeld monumentale panden, religieuze gebouwen en gebouwen die minder dan 50% als kantoor worden gebruikt.

Afschaffing btw op zonnepanelen

De btw op zonnepanelen is vanaf 1 januari 2023 afgeschaft. De btw gaat omlaag van 21% naar 0%. Dit zogenoemde nultarief geldt alleen als de zonnepanelen worden geïnstalleerd op woningen of bijgebouwen van een woning, zoals een schuur. Particulieren hoeven de btw dan niet meer terug te vragen bij de Belastingdienst.

2025

Afbouw salderingsregeling zonnepanelen

Het energielabel B is niet specifiek verplicht gesteld voor Nederlandse woningcorporaties. Wel geldt er sinds 1 januari 2021 een nieuwe wet- en regelgeving voor woningcorporaties met betrekking tot de verduurzaming van hun woningvoorraad. Volgens deze nieuwe regelgeving moeten woningcorporaties in 2021 aan bepaalde energieprestatie-eisen voldoen, zoals het nemen van minimaal twee energiebesparende maatregelen per woning. Vanaf 1 januari 2023 moeten de woningen van woningcorporaties gemiddeld een energie-index van 1,40 of beter hebben. Dit staat gelijk aan een energielabel B. Dit betekent dat woningcorporaties vanaf 2023 in principe moeten zorgen dat hun woningen een energielabel B of hoger hebben.

Verplicht laadpalen bij alle bedrijfspanden met >20 parkeerplekken

Vanaf 2025 moeten ook kantoorpanden die niet verbouwd of gerenoveerd hoeven te worden eraan geloven. Bij bedrijfspanden met meer dan 20 parkeerplaatsen moet minimaal één oplaadpunt zijn aangelegd. 

2026

Huiseigenaren verplicht hybride warmtepomp bij vervanging cv-ketel

De hybride warmtepomp moet vanaf 2026 standaard worden voor het verwarmen van woningen. Huiseigenaren zijn verplicht om vanaf 2026 bij vervanging van de cv-ketel over te stappen op een hybride warmtepomp. Of op een ander duurzaam alternatief, zoals aansluiting op het warmtenet. Flatgebouwen en monumenten zijn uitgesloten van deze verplichting. Ook gebouwen waarbij de aanpassing te ingrijpend is, kunnen worden uitgesloten. 

Uitzonderingen op de regel

Voor de meeste woningen verdient een hybride warmtepomp zichzelf doorgaans in zeven jaar terug, en wordt het dus verplicht om over te stappen. Er komt een uitzonderingsmogelijkheid voor situaties waarin de norm niet goed kan worden toegepast, bijvoorbeeld vanwege geluidseisen, noodzakelijke aanpassingen aan de woning of wanneer de verwarmingsinstallatie tot onevenredig hoge kosten leidt; bijvoorbeeld omdat binnen tien jaar een collectieve wijkoplossing (zoals een warmtenet) wordt gerealiseerd. Monumenten worden vooralsnog op voorhand uitgezonderd, vanwege complexe vergunningstrajecten. Voor appartementen geldt hetzelfde vanwege aandachtspunten op het gebied van geluid en ruimtelijke inpassing.

Iedere 60 kilometer een laadstation

Auto's op het belangrijkste Europese wegennet moeten in 2026 minstens iedere 60 kilometer kunnen worden opgeladen. Het gaat om stations met minstens 400 kW-laadvermogen en meerdere laadpunten. Tegen 2028 moet het vermogen per laadstation toenemen tot 600 kW.

2030

Kantoorpanden minimaal energielabel A (nog niet verplicht)

Er is geen specifieke verplichting voor kantoorpanden om een energielabel A te hebben. Wel is het zo dat hoe hoger het energielabel, hoe energiezuiniger het gebouw is en hoe beter het dus is voor het milieu en de portemonnee van de eigenaar/gebruiker. Daarnaast kan een hoger energielabel ook een positieve invloed hebben op de waarde en verhuurbaarheid van een kantoorpand.

Momenteel geldt de verplichting voor kantoorpanden in Nederland om vanaf 1 januari 2023 minimaal een energielabel C te hebben om nog in gebruik te mogen zijn. Eigenaren van kantoorpanden zullen daarom maatregelen moeten nemen om hun gebouwen te verduurzamen om aan deze verplichting te voldoen. Het streven van de overheid is om de verduurzaming van gebouwen verder te bevorderen en het energielabel C uiteindelijk te verhogen naar energielabel A in 2030.

Nederlandse economie voor 50% circulair en 70% elektriciteit uit hernieuwbare bronnen

Het kabinet heeft als doel om in 2030 50% minder primaire abiotische grondstoffen (mineralen, metalen en fossiel) te gebruiken.
In 2030 komt ook 70% van alle elektriciteit uit hernieuwbare bronnen.

2031

Salderingsegeling stopt

De minister heeft een wetsvoorstel aangekondigd voor de afbouw van de salderingsregeling. Door deze afbouw wordt de vergoeding die energieleveranciers moeten betalen voor teruglevering steeds belangrijker. In het wetsvoorstel zal de minister ook die 'redelijke' vergoeding verder omschrijven.

Het plan van de minister is om het minimum van die redelijke vergoeding vast te stellen op 80 % van het leveringstarief. Dit is het tarief exclusief belastingen en heffingen, dat is afgesproken tussen de kleinverbruiker en de energieleverancier. Om leveranciers te beschermen, denkt de minister erover ook een maximum vast te leggen. 

2035

Verbod verkoop nieuwe benzine- en dieselauto’s

In 2035 mogen er geen nieuwe benzine- en dieselauto’s meer verkocht worden in Europa. Dat is definitief nu het Europees Parlement met het voorstel heeft ingestemd. 

2050

Nederlandse economie 100% circulair

Nederland wil in 2050 een circulaire economie hebben. Dat is een economie waarin:

  • zoveel mogelijk duurzame hernieuwbare grondstoffen worden gebruik;
  • producten en grondstoffen worden hergebruikt;
  • en nauwelijks afval bestaat.

Nederland gebruikt 100% hernieuwbare energie

Europa en dus ook Nederland wil in 2050 klimaatneutraal zijn. Klimaatneutraal wil zeggen dat alle activiteiten in Europa geen effect hebben op het klimaat. Hiervoor heeft Nederland een nieuw energiesysteem nodig: van opwek, gebruik, transport tot en met opslag van energie. 

Meer weten over duurzame oplossingen?

Wilt u meer weten over duurzaamheid? Of zoekt u ondersteuning van een duurzaamheidsspecialisten ? Neem dan contact op met een adviseur in de regio of mail naar [email protected]